دستگاه های اندازه گیری قند خون و انواع آن
- امین شکل آبادی
- خانگی
- 1403/05/04
- آخرین بروزرسانی در: 4 مرداد 1403

فهرست مطالب
دستگاه اندازه گیری قند خون چیست؟
افراد مبتلا به دیابت باید به طور منظم قند خون خود را اندازه گیری کنند. در نتیجه نمیتوانند مدام برای اندازه گیری قند خون به یک مرکز پزشکی مراجعه کنند.
پس نیاز به یک وسیله دارند تا بتوانند خودشان در منزل این کار را به راحتی انجام دهند. تحقیقات و مطالعات انجام شده نشان میدهد که اگر قند خون فرد به حالت نرمال نزدیک باشد، در نتیجه احتمال مشکلاتی مثل سکته قلبی و مغزی، مشکلات بینایی، چشم، کلیوی و مشکلات مربوط به سیستم گردش خون و مرگ فرد به شدت کاهش پیدا میکند.
در نتیجه باید یک دستگاه اندازه گیری قند خون مناسب داشت تا بتواند تمام احتمالات مربوط به این مشکلات را به حداقل برساند.
همانطور که گفتیم اهمیت دارا بودن دستگاه قند خون بسیار زیاد است، زیرا می تواند منجر به زنده نگه داشتن فرد هم بشود. پس باید دستگاهی انتخاب کنید که حداقل احتمال خطا را داشته باشد تا بتوانید به آن اطمینان کنید، زیرا پزشک نیز بر همین اساس و اعدادی که خودتان از طریق دستگاه تست قند خون ثبت کردهاید، برنامه درمانی را در اختیار شما قرار میدهد. انواع دستگاه های تست قند خون هستند که می توانند روی دقت اندازه گیری قند خون تاثیر داشته باشند که این عوامل شامل موارد زیر می باشند:
- روش فتومتری
- روش الکتروشیمیایی
انواع دستگاه اندازه گیری قند خون
1. روش فتومنتری
در روش فتومتری دستگاه ها از یک منبع نور استفاده میکنند که این منبع نور داخل دستگاه وجود دارد. در واقع نوری که از داخل دستگاه منعکس می شود، باعث اندازه گیری قند خون میگردد. به این صورت که گلوکز در یک واکنش آنزیمی یک ماده رنگی تولید میکند. نور موجود در دستگاه نیز با یک طول موج تعیین شده و مشخص به نوار تست قند خون میرسد و ماده رنگی تولید شده از قبل نور را به خود جذب میکند. میزان ماده رنگی تولید شده با میزان گلوکز فرد متناسب خواهد بود. هر چقدر که گلوکز بیشتر باشد، رنگ بیشتری تولید میشود، نوار هم نور بیشتری جذب میکند. بنابربراین انعکاس نور کمتر میشود و پزشک یا افراد متوجه میشوند که قند خون چقدر است.
2. روش الکتروشیمیایی
در این روش گلوکز واکنش آنزیمی اکسید شده و سپس الکترون تولید میکند. سپس تعداد الکترونهایی که که به دام میافتند، یک اندازه هستند که با میزان گلوکز نمونه، تناسب دارند.
هر چقدر گلوکز بیشتر باشد، به تناسب الکترون ها هم بیشتر می پشوند. در نتیجه گلوکز کمتر، الکترون کمتری تولید دارد.
نکتهای که بسیار حائز اهمیت است، این است که اگر بخواهیم دستگاه ما در این مورد کارایی دقیقی داشته باشد، حتماً باید دستگاه کاملاً تمیز باشد که این مورد در روش فتومتری بیشتر صدق میکند اما بسیاری از بیماران یا از این موضوع اطلاع ندارند و یا به آن توجه نمی کنند. زیرا از اهمیت آن آگاه نیستند.
به همین دلیل این دستگاه را به خوبی تمیز نمیکنند.
پس نتیجه به وجود آمده باید دقت کامل داشته باشد: زیرا شیشهای که روی آن وجود دارد، باید برای انعکاس نور کاملاً تمیز باشد تا دقت آن افزایش پیدا کند اما در روش الکتروشیمیایی، چون که روش اندازه گیری وابسته به نور نیست، در نتیجه اگر دستگاه خیلی هم تمیز نباشد، روی نتیجه آن، اثر چندانی نخواهد داشت.

نوع دیگری از دستگاه اندازه گیری قند خون وجود دارد که به دستگاه قندخون مچی معروف است و دقیقا همانند ساعت مچی بر روی دست بیمار قرار میگیرد و به طور مداوم قند خون وی را از طریق پوست بررسی میکند و نمایش میدهد. این دستگاهها از آن جهت مفید هستند که بسیار حساس بوده و با تغییر اندک قند خون، آن را به نمایش در میآورند. اگر قند خون از حد نرمال فراتر رود، بلافاصله به بیمار هشدار میدهد و شخص بیمار بنا به هشدار و مقدار قند خون خود، در صورت نیاز اقدامات پیشگیری برای عدم افزایش قند خون و یا اقدامات پزشکی برای کاهش قند خون خود را انجام خواهد داد تا از خطراتی که ممکن است سلامت وی را تهدید کنند، اجتناب نماید.
نحوه صحیح اندازه گیری قند خون
برای اندازه گیری قند خون بدن، نیاز است که ابتدا مقداری خون از بدن شخص گرفته شود و به کارت نمونه تزریق گردد تا دستگاه بتواند آن را مورد بررسی قرار دهد و نتیجه را اعلام کند.
اولین گام برای اندازه گیری قندخون، پاکیزه کردن محل نمونه گیری است؛ چرا که اگر آلودگی وارد نوار نمونه گیری شود، دقت آن کاهش مییابد و احتمال اینکه دستگاه عددی غیر واقعی را نمایش دهد، بیشتر میشود.
در مرحله دوم، با استفاده از دستگاه لنست (سوزن)، خراش کوچکی بر روی نوک یکی از انگشتان دست به وجود میآوریم؛ به طوری که به اندازه یک قطره خون از آن بیرون آید. (علت استفاده از نوک انگشتان دست این است که در این ناحیهها، مویرگهای بیشتری وجود دارند و با وارد شدن نیدل لنست به پوست، خون ریزی سریعتر رخ داده و اندازه گیری قند خون با سرعت بیشتری به اتمام میرسد.)
سپس، نوار نمونه را که از قبل بر روی دستگاه روشن شده قرار داده ایم، به نوک انگشت میچسبانیم به طوری که نوک نوار و منفذ ورودی آن در تماس کامل با قطره خون باشند. پس از انجام این کار و دریافت حجم کافی از خون توسط دستگاه، بسته به مدل دستگاه، بین ۵ تا ۶۰ ثانیه منتظر میمانیم و سپس عدد نمایش داده شده که همان قند خون بدن است را میخوانیم.
به این صورت در کوتاهترین زمان و سادهترین روش میتوانیم قند خون بدن را اندازه گیری کرده و درصورت نیاز، اقدامات پزشکی را انجام دهیم.
